«آیا باردار شدنام خطر دارد، دکتر؟!» این، پرسش رایجی است که اغلب بیماران میپرسند؛ چه آنهایی که درگیر مشکلات اضطرابی هستند و چه دیگر بیماران روانپزشکی....
در واقع، مناسبترین موعد بارداری زمانی است که این بیماران، چه آنهایی که مشکل اضطراب دارند و چه مبتلایان به دیگر بیماریها، درمانشان خاتمه یافته باشد و مدتی هم از آن بگذرد.
این مدت خاص که تاکید میکنم، بهتر است حتی پس از پایان درمان بگذرد و سپس بارداری صورت بگیرد؛ نه به خاطر عوارض داروهای روانپزشکی، بلکه برای این که ما بررسی کنیم که آیا او بدون دارو هم در سلامت کامل هست یا نه. وقتی چنین ارزیابیای صورت گرفت باردار شدن بلامانع است. در مورد بیمارانی که دچار اضطراب هستند باید بگویم امکان دارد بیماری کنترلشده آنها در بارداری عود کند.
این، غیرعادی نیست چون افراد سالم نیز امکان دارد در بارداری به اضطراب مبتلا شوند. به هر حال، تغییرات هورمونی وسیع را نباید نادیده گرفت. به علاوه، از آنجا که متاسفانه اغلب بارداریها بدون برنامهریزی است، همین امر موجب به وجود آمدن اضطراب در زن و مرد میشود. خانمها و آقایانی که به هر دلیلی قصد باردار شدن ندارند اما از روش مناسبی برای پیشگیری استفاده نمیکنند (تحت درمان بیماری جسمی یا روانی هستند، دارو استفاده میکنند، از نظر اقتصادی و اجتماعی آمادگی ندارند و ...) ناگهان با شرایطی مواجه میشوند که انتظارش را نداشتند و همین امر، اضطرابآور است.
خانمها اغلب درگیر افکاری از این قبیل میشوند که: «چهطور میتوانم 9 ماه چنین شرایطی را تحمل کنم؟» مختل شدن ریتم خواب، تحریکپذیری خلق، حالتهای جسمی ناخوشایند که در بعضی خانمها شدت بیشتری دارد و گاهی به اقدامات جدی پزشکی نیازمند است، نگرانی اوایل بارداری است.
اگر این خانمها از حمایت و توجه همسر برخوردار نباشند و آرامش را از آنها دریافت نکنند، اوضاعشان بدتر هم میشود. در سه ماهه آخر بارداری نیز اضطراب اینکه آیا میتوانم درد زایمان را تحمل کنم؟ آیا امکان دارد بمیرم؟ به علاوه اضافه وزن، کندی حرکات به علت کاهش تعادل (شکم بزرگ شده، شبها خواب درست و حسابی ندارد و روزشمار زایمان را میکند) آزاردهنده و زمینهساز اضطراب و نگرانی است و همه اینها نشان میدهد بارداری حادثه نیست و باید برایش برنامه داشت.
بنابراین توصیه اول، داشتن یک بارداری برنامهریزی شده است که چه برای بیماران و چه برای افراد سالم، نویدبخش آرامش باشد؛ نه اضطراب.
توصیه دوم، اینکه اگر در طول بارداری علایم اضطراب و افسردگی یا هر علایم ناخوشایندی دارید به پزشک مراجعه کنید. درمانهای دارویی زیادی وجود دارد که میتوان حتی از اولین روزهای بارداری آنها را تجویز کرد و کاملا بیخطرند. برخلاف تصور مردم، اکثر داروهای روانپزشکی بیخطرند. حتی آمارهای مشکلات جنینی، دلیل این مدعاست. منتها اگر از هر هزار خانم باردار سالم در جمعیت عمومی جنین یکیشان دچار ناهنجاری شود و از هر هزار خانم بارداری که دارو میخورد نیز همین یک نفر باشد، آن یک مورد را به دارو خوردن مادر نسبت میدهند!
|