تغییر در میزان تعریق، چه کمتر و چه بیشتر و چه عدم تعریق نشان دهنده وجود یک مشکل در سلامتی بدن است. بوی نامطبوع عرق می تواند در اثر یک بیماری مزمن، دارو، برخی غذاها، اضطراب یا ترشح بیش از حد هورمون ها به وجود آید.
بوی بد عرق
هنوز به تابستان بیش از یک ماه مانده است، اما مردم طوری از عرق خیس می‌شوند که به نظر می‌رسد با لباس‌هایشان زیر دوش آب رفته اند. عرق کردن نه‌تنها بد نیست بلکه فایده هم دارد، اما جزء ناخوشایندش، بوی بد بدن به عنوان عارضه جانبی عرق‌کردن است که هیچ عطری حریفش نمی‌شود.

هر چند عرق کردن در واقع بویی ندارد، اما ممکن است عرق در تماس با باکتری‌های روی پوست بوی ناخوشایندی ایجاد کند. انسان‌ها به دلایل گوناگونی همچون قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آفتاب، ورزش کردن، مضطرب شدن و ... عرق می‌کنند و نه‌تنها این عارضه بد نیست، بلکه به عنوان نشانه‌ای از سلامت محسوب می‌شود، اما اگر می‌خواهید بدانید چه طور باید بوی بد ناشی از عرق کردن را رفع کرد، مطلب زیر را بخوانید.

چطور عرق می‌کنیم؟

عملکرد اصلی تعریق، خنک کردن بدن به منظور ثابت نگه داشتن دمای آن تا حداکثر 37 درجه است. فرآیند تعریق عموما با قرار گرفتن در محیط گرم و مرطوب، فعالیت بدنی یا وجود تب فعال می‌شود.

توانایی تعریق به انسان این امکان را می‌دهد که در شرایط آب و هوایی متفاوت زندگی کند.

بدن ما دو نوع عرق به نام های «آپوکراین» و «اکرین» ترشح می‌کند.

عرق اکرین برای پایین آوردن درجه حرارت بدن، مثلا هنگام ورزش یا زمانی که هوا خیلی گرم است، کاربرد دارد. این نوع عرق در همه قسمت‌های بدن به طور یکنواخت ترشح می‌شود و بی‌بو است.

آپوکراین نوع ویژه‌ای از ترشحات بدن است که در محل‌های مخصوصی مثل زیر بغل، کشاله‌های ران، دست‌ها و پاها ایجاد می‌شود. این نوع عرق دلیل پیدایش بوی تند و زننده است. ولی آپوکراین هم مثل اکرین کاملا بی‌بو است و چربی و پروتئین دارد.
در قسمت هایی از بدن مانند زیر بغل که پوست چین خورده است، رطوبت و گرما حبس می شود و در نتیجه شرایط ایده آلی را برای تغذیه باکتری ها از عرق و ایجاد بوی بد فراهم می کند

باکتری‌هایی روی پوست بدن ما وجود دارند که از عرق آپوکراین تغذیه می‌کنند و وقتی این عرق را مصرف می‌کنند، همان کاری که سایر موجودات زنده پس از غذا خوردن انجام می‌دهند، از آنها سر می‌زند. به طوری که غذا را دفع می‌کنند و این بوی زننده و منزجرکننده از این موضوع ناشی می‌شود.

عوامل پیدایش بوی بدن چیست؟

درست حمام نکردن: یکی از دلایل عمده در پیدایش بوی بد عرق این است که به میزان کافی حمام نمی‌کنیم. البته فقط شستشوی بدن کافی نیست، پاکی و نظافت لباس‌ها نیز در این مساله موثر است.

عرق کردن زیاد: بدن برخی افراد بوی تندتری دارد و دلیل آن می‌تواند استرس یا فعالیت جسمی بیش از اندازه باشد، این روزها استرس عامل رایج‌تری است. توقعات بالا، برنامه‌های فشرده کاری و... اضطرابی بیش از حد طبیعی بر بدن وارد می‌کنند که باعث عرق کردن بیشتر می‌شود. عرق کودکان معمولا بوی بد نمی‌گیرد به این علت که آپوکراین ترشح نمی‌کنند، از این رو باکتری‌ها نمی‌توانند با چیزی فعل و انفعال داشته باشند. با بالا ‌رفتن میزان هورمون تستوسترون بدن در دوران بلوغ، آپوکراین نیز ترشح می‌شود.

عدم تعادل در سوخت و ساز بدن نیز باعث ایجاد بوی تند عرق می شود.

تغذیه: خوردن بعضی از غذاها نیز می‌تواند بر بوی بدن تاثیرگذار باشد، غذاهای تند و تلخ با بوی نافذ معمولا تاثیر منفی بر بوی بدن دارد. پیاز، سیر، زیره و ادویه کاری نمونه‌هایی از این مواد غذایی هستند. کمبود روی نیز می‌تواند در این زمینه موثر باشد.
در فصل گرما لباس هایی از جنس نخ یا کتان یا پنبه بپوشید. این لباس ها باعث می شوند، عرق تبخیر شود. ولی لباس های نایلونی یا پلاستیکی باعث باقی ماندن عرق بر روی پوست و در نتیجه ایجاد بوی بد می شوند

چه باید کرد؟

1- حمام کردن و شستشوی به موقع لباس‌ها می‌تواند شروع خوبی باشد.

2- کاهش مصرف کافئین بسیار مفید خواهد بود. قهوه، نوشابه، شکلات و سایر مواد غذایی کافئین‌دار با تحریک غده ترشح‌کننده آپوکراین در ایجاد بوی بدن تاثیر دارند. نوشیدن میزان کافی آب و مایعات، غدد ترشح‌کننده اکرین را فعال می‌سازد که باعث رقیق‌تر شدن عرق آپوکراین می‌شود.
زدن مام برای جلوگیری از بوی بد عرق

3- استفاده از دئودورانت‌ها و ضدعرق‌های استاندارد می‌تواند حداقل 20 درصد از میزان تعریق یک ناحیه را بکاهد. به طور کلی هدف از کاربرد مواد ضدعرق و بو، افزایش بهداشت فردی است.

اکثر دئودورانت‌ها فقط بوی بد بدن را می‌پوشانند، اما دئودورانت‌هایی هستند که با این عناصر مقابله می‌کنند. موثرترین دئودورانت‌ها حاوی آلومینیوم یا روی هستند که در هر دوی این عناصر، برای مقابله با باکتری‌ها، تولیدکننده عرق را مسدود می‌کنند و باکتری‌ها نیز چیزی برای فعل و انفعال با آن ندارند. دئودورانت‌ها اگرچه به علت داشتن اسانس پوست را خوشبو می‌کنند، ولی در میزان تعریق نقشی ندارند، بنابراین در کنار آنها به مواد ضدعرق (مثل مام) نیز نیاز است.

بر اساس گزارش وزارت بهداشت، در صورتی که بهداشت فردی و شستشوی مرتب بدن و لباس ها و انتخاب صحیح پوشاک وجود نداشته باشد، کاربرد این مواد به خصوص اسپری‌های خوشبوکننده نه‌تنها کار ساز نیست، بلکه بوی ترکیبی حاصل از‌ آن بسیار آزاردهنده‌تر خواهد بود. ضمن این‌که امکان استفاده از این اسپری‌ها برای برخی افراد به دلیل داشتن حساسیت پوستی وجود ندارد.

4- زیر بغل خود را تمیز نگه دارید. به طور مرتب با صابون ضد باکتری زیر بغل خود را بشویید. این کار میزان باکتری ها را کم می کند و در نتیجه بوی بد را کاهش می دهد.

5- بعد از حمام کردن از پودر مخصوص زیر بغل (در داروخانه ها می فروشند) استفاده کنید. این پودر، زیر بغل را خشک نگه می دارد.

6- لباس هایی از جنس نخ یا کتان یا پنبه بپوشید. این لباس ها باعث می شوند، عرق تبخیر شود. ولی لباس های نایلونی یا پلاستیکی باعث باقی ماندن عرق بر روی پوست و در نتیجه ایجاد بوی بد می شوند.

7- از درمان های خانگی استفاده کنید. یکی از این درمان ها مالیدن سرکه سیب بر روی پوست است که همانند یک دئودورانت عمل می کند. سرکه یک ماده ضد باکتری طبیعی است که رطوبت و بو را کم می کند.

اگر بوی عرق بدن با هیچ کدام از روش‌های بالا از بین نرفت، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. موارد بسیار شدید احتمالا از بیماری‌های خاصی ناشی می‌شوند که باید تحت درمان قرار بگیرند.